Hypertext Preprocessor anlamına gelen PHP açılımı, statik veya dinamik web siteleri ve web uygulamaları geliştirmek için kullanılan sunucu taraflı bir kodlama dilidir. Full-stack JavaScript popülerlik kazanmasına rağmen Facebook, Wikipedia ve Tumblr gibi teknoloji devleri php dilini tercih etmiştir. Ayrıca yaygın olarak kullanılan WordPress de PHP dilinde kodlanmıştır.

Şimdi çoğunuz, HTML varken halde neden PHP’ye ihtiyaç duyulacağını sorabilirsiniz. PHP kodları HTML’den farklı olarak, kodlayıcının dinamik olarak bir HTML sayfası veya bir bölümünü oluşturmasına izin verir. PHP ayrıca verileri alma ve kullanıcının istediği çıktıyı oluşturmak için kullanma veya değiştirme yeteneğine de sahiptir.

HTML’de, koyduğunuz herhangi bir şey bir çıktı oluşturur, ancak kodunuzda bir sorun varsa PHP size bir çıktı vermez. PHP’nin öğrenme eğrisi HTML’ye kıyasla çok daha diktir.

PHP Ne İşe Yarar?

PHP, aşağıdakiler gibi bir dizi önemli işlevi gerçekleştirmenize izin verir:

  • PHP kullanarak dinamik web sayfaları oluşturabilirsiniz
  • PHP kullanarak Çerezler ve Oturumlar (Cookies and Sessions) ayarlayabilirsiniz. 
  • GET ve POST yöntemlerini kullanarak form değerlerini kolayca alabilirsiniz.
  • Bir veritabanı bağlantısı oluşturduktan sonra PHP kullanarak değerleri doğrudan veritabanlarından ekleyebilir / düzenleyebilir / silebilirsiniz.
  • Verileri işlevleri kullanarak da şifreleyebilirsiniz.
  • Ayrıca dosyaları doğrudan sunucuda oluşturabilir, açabilir, okuyabilir, yazabilir, silebilir ve kapatabilirsiniz.

Neden PHP Tercih Edilmelidir?

HTML gibi başka betik dilleri zaten varken, web programlaması için neden php kod yazmayı tercih etmeliyiz?

İşte bazı önemli nedenleri:

  • Açık kaynak kodlu ve ücretsiz bir betik dilidir.
  • JSP, ASP vb. diğer dillere kıyasla kısa bir öğrenme eğrisine sahiptir.
  • Çoğu web barındırma sunucusu varsayılan olarak PHP’yi destekler.
  • Sunucu tarafı bir komut dosyası dilidir, bu nedenle sunucuya yüklemeniz gerekir ve sunucudan kaynak isteyen istemci bilgisayarlarda PHP’nin kurulu olması gerekmez.
  • PHP, MySQL ile birlikte çalışmak için yerleşik desteğe sahiptir
  • Çapraz platformdur, böylece uygulamanızı Windows, Linux, Mac OS vb. bir dizi farklı işletim sistemine dağıtabilirsiniz.

PHP Dili ile Neler Yapılabilir?

Ekim 2018 itibarıyla sunucu tarafı dili olarak bilinen php, web sitelerinin %80’inde kullanılmaktadır. Genellikle web sitelerinde dinamik olarak web sayfası içeriği oluşturmak için kullanılır. Kullanım durumları aşağıdakileri içerir:

  • Web siteleri ve web uygulamaları (sunucu tarafı komut dosyası)
  • Komut satırı komut dosyası oluşturma
  • Masaüstü (GUI) uygulamaları

Tipik olarak, web sayfası içeriğini dinamik olarak oluşturmak için ilk formda kullanılır. Örneğin, bir blog web siteniz varsa, blog yazılarınızı bir veritabanından almak ve görüntülemek için bazı PHP betikleri yazabilirsiniz. PHP betiklerinin diğer kullanımları aşağıdakileri içerir:

1. Üye Girişi

Üyeler için web sitenizde özel bir alan oluşturmak için PHP’yi kullanabilirsiniz. Kullanıcıların kaydolmasına ve ardından kayıt bilgilerini sitenize giriş yapmak için kullanmasına izin verebilirsiniz. Kullanıcıların tüm bilgileri, şifrelenmiş parolalarla bir MySQL veritabanında saklanır.

2. Takvim

Bugünün tarihini bulmak için PHP’yi kullanabilir ve ardından bir takvim oluşturabilirsiniz (Ayrıca belirli bir tarih ekseninde de bir takvim oluşturmanız mümkün). Bir takvim bağımsız bir komut dosyası olarak kullanılabilir veya tarihlerin önemli olduğu diğer komut dosyalarına dahil edilebilir.

3. Son Ziyaret

Kullanıcılara web sitenizi en son ne zaman ziyaret ettiklerini söyleyabilirsiniz. PHP bunu, kullanıcının tarayıcısında bir çerez saklayarak yapabilir. Ziyaretçi geri geldiğinde, çerezi okuyabilir ve onlara en son ziyaretlerinin ne zaman önce olduğunu hatırlatabilirsiniz.

4. Yeniden Yönlendirme

Kullanıcıları sitenizde artık mevcut olmayan eski bir sayfadan  yeni bir sayfaya yönlendirmek veya onlara hatırlamaları için daha kısa bir URL vermek istiyorsanız, PHP kullanıcıları yeniden yönlendirmek için kullanılabilir. Tüm yönlendirme bilgileri sunucu tarafında yapılır, bu nedenle HTML ile yeniden yönlendirmekten daha sorunsuzdur.

5. Anket

Ziyaretçilerinizin bir ankete katılmasına izin vermek için PHP kullanabilirsiniz. Anketinizin sonuçlarını sadece metin olarak listelemek yerine görsel olarak görüntülemek için PHP ile GD Library de kullanabilirsiniz.

6. Şablon Değiştirme

Sitenizin görünümünü sık sık yeniden tasarlamayı seviyorsanız veya içeriği tüm sayfalarda taze tutmak istiyorsanız, PHP kullanabilirsiniz. Siteniz için tüm tasarım kodunu ayrı dosyalarda tutarak, PHP dosyalarınızın aynı tasarıma erişmesini sağlayabilirsiniz. Bu, bir değişiklik yaptığınızda, yalnızca bir dosyayı güncellemeniz gerektiği ve tüm sayfalarınızın değiştiği anlamına gelir.

PHP Kod Yapısı ve Örnekler

PHP gömülü bir betik dilidir; bu, PHP kodunu bir HTML dosyasına yazmanın mümkün olduğu anlamına gelir. Web tarayıcıları yalnızca HTML dosyalarını işleyebildiğinden, web sunucusu PHP kodunu tarayıcıya göndermeden önce tek bir HTML dosyasına dönüştürür ve gömer.

  • HTML etiketleri

Bir HTML dosyasında PHP kodunun başlangıcını ve sonunu belirten PHP kodu için HTML etiketleri vardır. Aşağıdaki 4 etiketten herhangi biri kullanılabilir:

  • <?php php-code-here ?>
  • <? php-code-here ?>
  • <% php-code-here %>

Birinci ve ikinci etiketler en çok tavsiye edilen ve en çok kullanılan etiketlerdir. Nadiren kullanılan bir etiketi kullanmak, bir web sunucusunun PHP kodunun başlangıcını ve sonunu algılayamamasına neden olabilir.

  • Commenting

# and // tek bir kod satırını yorumlamak için kullanılırken / * and * / yorumlanmış bir kod bloğunun başlangıcını ve sonunu belirtir.

<?php

print “Hello”;

echo ” World!\n”;

/* Commenting out a block of code

    echo ‘This line won’t execute.\n’;

*/

# The last line does not require a semicolon

print “The last line.”

?>

Nesneye Dönük Programlama (OOP) Nedir?

Nesneye yönelik programlama, bir grup değişkeni (özellikleri) ve işlevi (yöntemleri) nesne adı verilen bir birimde birleştirir. Bu nesneler, tek tek nesnelerin bir arada gruplanabileceği sınıflar halinde düzenlenmiştir. OOP, bir programın kodundaki nesneleri ve nesnelerle ilişkili olarak meydana gelebilecek farklı eylemleri değerlendirmenize yardımcı olabilir.

Bu programlama stili, Java, C ++ ve PHP gibi yaygın olarak kullanılan programlama dillerinde yaygın olarak mevcuttur. Bu diller, yazılım programlarının yapısını ve organizasyonunu basitleştirmeye yardımcı olur. Programcılar, karmaşık programlar oluşturmaları gerektiğinde genellikle OOP kullanırlar.

Back-end Nedir?

Backend, web sitesinin sunucu tarafıdır. Verileri depolar ve düzenler. Ayrıca web sitesinin istemci tarafındaki her şeyin düzgün çalıştığından emin olur. Web sitesinin göremediğiniz ve etkileşimde bulunamadığınız kısmıdır. Yazılımın kullanıcılarla doğrudan temasa geçmeyen kısmıdır. Backend tasarımcıları tarafından geliştirilen parçalara ve özelliklere, bir front-end uygulaması aracılığıyla kullanıcılar tarafından dolaylı olarak erişilir. API yazma, kitaplıklar oluşturma, kullanıcı arabirimleri ve hatta bilimsel programlama sistemleri olmadan sistem bileşenleriyle çalışma gibi etkinlikler de backend’e dahil edilmiştir.

Front-end Nedir?

Bir web sitesinin kullanıcının doğrudan etkileşime girdiği kısmı front end olarak adlandırılır. Aynı zamanda uygulamanın “istemci tarafı” olarak da anılır. Kullanıcıların doğrudan deneyimlediği her şeyi içerir: Metin renkleri ve stiller, resimler, grafikler ve tablolar, düğmeler, renkler ve gezinme menüsü. HTML, CSS ve Javascript, front end için kullanılan dillerdir. Web siteleri, web uygulamaları veya mobil uygulamalar açıldığında tarayıcı ekranında görülen her şeyin yapısı, tasarımı, davranışı ve içeriği front end geliştiriciler tarafından yapılır. Hızlı yanıt verme ve performans, front end’in iki ana hedefidir. Geliştirici, sitenin duyarlı olduğundan, yani her boyuttaki cihazda doğru göründüğünden emin olmalıdır. Web sitesinin hiçbir bölümü ekranın boyutundan bağımsız olarak anormal şekilde davranmamalıdır.

PHP Nasıl Öğrenilir?

PHP programlama dili, yeni başlayan kodlayıcılar ve WordPress geliştirmeye yeni başlayanlar için en iyi seçimlerden biridir. Çok basit ve anlaşılır bir dildir, çevrimiçi geliştirmenin omurgasını oluşturur. Ayrıca, WordPress backend tarafında çalışmak istiyorsanız, kesinlikle php kodlama öğrenmeniz gerekir.

Peki  aylarca ya da yıllarca kurslara gitmek ve eğitim almak istemezseniz, .php’yi nasıl öğrenebilirsiniz?

1. Official PHP Manual

Bu kılavuz, PHP’nin nasıl kurulacağına ve temel sözdiziminin anlaşılmasına kadar her konuda size yol gösterir. Zaten programlama belgelerine alışkınsanız, Official PHP Manual sizin için harika bir kaynak olabilir. Kılavuz, bazı gelişmiş özellikleri kapsamakla birlikte, sizi yalnızca bir yere kadar götürebilir. 

2. W3Schools PHP Tutorial

W3Schools, her yaştan yeni başlayan web geliştiricileri için harika bir kaynaktır. Çok basit ve takip etmesi kolaydır, ayrıca php kod ezberlemenize yardımcı olacak çok sayıda referans ve örnek ile bol miktarda alıştırma ve sınavı da içinde barındırır. W3Schools çevrimiçi sertifikasını bile alabilirsiniz.

3. FreeCodeCamp’s Free PHP tutorial

Eğitim videoları izlemeyi seviyorsanız, bu beş saatlik oturum tam size göre. Video, PHP’nin tüm temellerini derinlemesine kapsar ve size sıfırdan bilmeniz gereken her şeyi öğretir.

4. Learn PHP with Codeacademy

Codeacademy, yalnızca video veya metin eğitimleri yerine kod yoluyla öğreten tamamen ücretsiz bir kaynaktır. Öncelikli olarak etkileşimli derslerden oluşsa da, sınavlar, makaleler ve serbest biçimli projeleri de bünyesinde barındırır. Yapmanız gereken tek şey bir hesap oluşturmaktır.

5. GeeksforGeeks PHP Tutorials

Bu devasa eğitim seti, PHP’nin sunduğu tüm işlevleri kapsayan her şeyi içinde barındırır. GeeksforGeeks PHP Tutorials’ı bir rehberden daha çok dokümantasyon gibi okursanız, bu siteyi deneyebilirsiniz.

6. Udemy

Udemy, çeşitli konulardaki her tür kurs için son derece popüler bir çevrimiçi platformdur. Şu an platformda PHP öğrenen üç buçuk milyon öğrenci var. Dili mümkün olan her açıdan kapsayan yüzlerce PHP eğitimi var, bu yüzden burada herkes için bir şeyler var.

Tek dezavantajı, kurslar oldukça pahalı olabilir. Ancak bunlar genellikle saatler ve hatta günler süren videoların yanı sıra etkileşimli dersler ve indirilebilir kaynaklar içerir. Bu nedenle iyi bir yatırım olabilir.

Yukarıda sizinle PHP’nin ne olduğunu, ne işe yaradığını, kullanım alanlarını vb. PHP ile ilgili merak edebileceğiniz birçok şeyi paylaştık. PHP ile ilgili merak ettiğiniz farklı şeyler varsa, yorum bölümünde bize yazın. İçeriğimizi geliştirmek için deneyimlerinizi ve önerilerinizi paylaşmayı unutmayın.