Cache Nedir?
Cache, önbellek, gizleme yeri, saklanan yer anlamına gelen İngilizce bir kelimedir. Bilişim sektöründe ise dijital cihazınız veya uygulamanızın yaptığı bir işlemi anlatmak için kullanılır. Web tarayıcıları, telefonlar, uygulamalar ve bilgisayar programlarının bir sonraki sefer daha hızlı açılması için son verilerin kaydedilmesi işlemine veya geçici belleğe kayıt işlemine “cache” denir.

Neden Cache kullanılır?
Önbellek (Cache), internette siteler arasında veya uygulamalar arası geçişlerde daha az beklememizi sağlayan bir fonksiyondur. Amaç ön yükleme yoluyla bazı verilerin her defasında yeniden yüklenmesini engellemektir.
Örneğin bir internet sitesine giriş yaptınız, o web sitesinden açtığınız sayfadaki, yazılar, fotoğrafların kopyası bilgisayarınızın önbelleğine geçici olarak kaydedilir. Bu sırada siz farklı bir yere geçiş yapıp aynı URL’ ye ( Uniform Resource Loader) döndüğünüzde internet üzerinden veri akışına gerek kalmadan önbellekten (Cache) sayfa yeniden yüklenir.
Aynı şey sosyal medya uygulamalarında da başınıza gelmiştir. İlk açtığınızda resimlerin yüklenmesini beklersiniz. Ancak bir dahaki sayfa dönüşlerinde çok daha hızlı açıldığını farketmişsinizdir.
Bilgisayarda bazı internet sayfalarında güncelleme olup değişiklik gerçekleşse bile biz tarayıcımızı yenilemezsek cache te kayıtlı olan sayfayı görürüz. Sayfanın son halini görebilmek için F5 tuşuna basarız. F5 tuşu sayfa yenileme sağlayan kısayol tuşu olduğu için F5 kullanımı yapılır.
Bu işleme neden ihtiyaç vardır diye soracak olursanız cevap daha iyi bir kullanıcı deneyimi elde etmek ve hızlı sayfa açılması olacaktır. Bir web sitesine ilk girdiğinizde sayfanın yüklenme hızı ile aynı sayfayı tekrar açtığınızdaki açılma hızı aynı değildir. Daha hızlı açılan sayfalar size daha iyi kullanıcı deneyimi sağlar.
Ayrıca internetten her defasında veri indirmek hem sunucu trafiğini arttırır, hem de sizin veri paket kotanızı doldurur.
Cache İşlemi Nerede Olur?
Bu işlem bilgisayarımızda, web tarayıcımızda, akıllı telefonumuz veya tabletimizde ve hatta Netflix izlerken bile gerçekleşen bir şeydir. Google da aynı şekilde sayfaların bilgilerini “cache” te saklayarak arama yaptığımızda hızlıca bize sunar.
Neden Cache Temizleme Yapmalıyım?
Cache işleminin faydasının yanında bazı sorunlara da neden olduğu kesin. Çok sayıda web sitesi, çok sayıda uygulama veya program arka planda cache belleğe kayıt yaparsa bizim bellek kaynaklarımız dolmaya başlayacaktır. Bir süre sonra kritik sistem kaynakları için hafızanızda yeterli alan kalmamaya başlar ve cihaz kilitlenir.
Böyle durumlarda cache temizlemesi yapmak gerekecektir. Her bir uygulama cihaz veya işletim sisteminde cache temizleme adımları farklı olabilir.
Önbellek Temizliğinde Nelere Dikkat Etmeliyim?
Önbellek temizleme sırasında en çok dikkat etmemiz gereken şey Cookies ( Çerezler) olmalıdır. Ziyaret geçmişi ve ona ait veriler “Geçmiş Veriler” in silinmesi size sorun yaratmaz ancak, cookies ziyaret ettiğimiz sitelerde oluşturulan formlar, kullanıcı adı şifreler vs gibi bilgilerin kayıt edildiği yerlerdir.
Çerezleri silmek sizi, her defasında bu verileri tekrar girmek zorunda bırakır. Bu sebeple bu verileri silmek size ziyaretler sırasında zaman kaybettirebilir.
Şimdi Cache temizleme işlemi nasıl yapılır anlatmaya çalışalım.
Web Tarayıcılarında Cache Temizleme
Web tarayıcılarında oturumunuzu açık tutmak, giriş bilgilerinizi kaydetmek ve varsa alışveriş sepetinizdeki ürünlerin kaybolmaması için cache, cookie ve ziyaret geçmişi kayıtları tutulur. Bu kayıtlardan cache geçici hafızamız ve RAM kaynaklarını, Cookies ( Çerezler) ve ziyaret geçmişimiz ise ana hafıza (sabit disk) kaynaklarımızı doldurur.
Şimdi tarayıcılara göre cache ve diğer veriler nasıl temizlenir ona bakalım.
Google Chrome Cache Temizleme
Google Chrome tarayıcınızı açıp adres çubuğuna aşağıda belirtilen veriyi girerek ‘Enter’ tuşuna basın.
chrome://settings/clearBrowserData
Bir menü açılacaktır. İster “Temel” seçeneğiyle sadece cache verilerini, isterseniz “Gelişmiş” sekmesiyle daha fazla veriyi silebilirsiniz.

Silinmesini istediğiniz verileri seçerek “Verileri Temizle” butonuna basın. Tebrikler tarayıcınıza ait önbellek ve diğer verileri temizlediniz.

Microsoft Edge Tarayıcısında Cache Temizleme
Microsoft Edge Tarayıcısını açın. Sağ üst köşede bulunan üç noktaya “… “ tıklayın.

Açılan listeden “Geçmiş” i seçin ve yeniden açılan listeden üç noktayı “…” tıklayın.

Burada açılacak seçeneklerden “Göz atma verilerini temizle” butonuna basın, yeni bir menü açılacak.
Yeni açılan menü istediğiniz zaman aralığında “göz atma geçmişi”, “indirme geçmişi”, “tanımla bilgileri ve diğer site verileri”, “önbelleğe alınan dosyalar” seçeneği ve farklı bazı seçeneklerle gelecektir. İstediğiniz zaman aralığına dair verileri seçerek “Şimdi Temizle” butonuna basın. Tebrikler Edge tarayıcısında cache temizleme yaptınız

Opera Tarayıcında Cache Temizleme
Opera tarayıcını açtığınızda sağ üst köşede bulunan üç çizgiden oluşan ayarlar butonuna basınca bir menü açılacaktır. Menünün alt sıralarında “Gizlilik ve Güvenlik” sekmesinde “Göz atma verileri” nin sağında “temizle” butonuna basın, bir menü açılacaktır.

Veya Opera Tarayıcısının adres çubuğuna aşağıdaki ibareyi yazın, aynı menü açılacaktır.
opera://settings/clearBrowserData


Aynı zamanda Opera Tarayıcısında sol tarafta bir menü çubuğu var orada da “Geçmiş” sekmesini bulup tıkladığımızda açılan menüden üstte “Tarama verilerini temizle” butonuna basarak aynı menüye ulaşabiliyorsunuz.

İster “Temel” sekmesinde verileri seçerek isterseniz “Gelişmiş” sekmesindeki verileri seçerek sağ alttaki “Verileri Temizle” butonuna basın. Tebrikler Opera tarayıcında cache temizleme işlemini başarıyla gerçekleştirdiniz.
Mozilla FireFox Tarayıcısında Cache Temizleme
Öncelikle klavyenizden “alt” tuşuna basarak, Firefox menüsü görünür hale getirelim. Tarayıcıda üstte açılan menüden “Geçmiş” sekmesine gelerek açılan menüden “Yakın Geçmişi Temizle” seçeneğini tıklayalım.

Açılan “Yakın Geçmişi Temizle” menüsünde seçenekleri tıklayarak “Tamam” butonuna basalım.

IOS Cihazlarda Safari Tarayıcısında Cache Temizleme
Iphone ve ipadiniz ile Safaride yaptığınız ziyaretler de bazı veriler kayıt altına alınır. Safari de geçmiş ziyaret verilerini silmenin nasıl yapılacağını anlatalım.
Geçmişi ve çerezleri silmek için Ayarlar / Safari‘ ye gidip “Geçmişi ve Web Sitesi Verilerini Sil” butonuna basın.

Çerezleri silip geçmişinizi tutmak için Ayarlar / Safari / İleri Düzey / Web Sitesi Verileri’ ne gidin ve “Tüm Web Sitesi Verilerini Sil” e dokunun.
Siteleri ziyaret ederken geçmiş verilerinin tutulmasını istemiyorsanız özel dolaşmayı açın veya kapatın.
Çerezleri engellemek bazı web sitelerindeki hesaplara girişinizi engelleyebilir. Bu web sitelerindeki bazı uygulamalar ve formlar çalışmayabilir.
Her ziyarette bilgilerinizi tekrar girmek istemiyorsanız geçmiş verileri silip, çerezler (cookies) temizliği yapmadan da devam edebilirsiniz.
Android Cihazlarda Cache Temizleme
Android cihazlarda arkası arkasına açılan uygulamalar telefonun hafıza durumuna göre değişiklik göstermekle beraber sıklıkla sorun yaratan şeylerden biridir. Bu uygulamalar tarayıcılar, sosyal medya uygulamaları “cache” olarak dahili hafıza ve ram kullanır.
Genelde tek bir poz için doğru açıyı ve fotoğrafı bulana kadar ardı ardına çekilen fotoğraflar telefon hafızamızı şişirmiştir. Bir de cache te saklanan veriler üstüne gelince sistem kaynakları aşırı zorlanır ve telefonumuz kilitlenir.
Android cihazlarda aynı anda açılan pencereleri kapatıp cache temizleyen bir kısa yol mevcuttur. Ana ekranda altta bulunan kayan pencere tuşu, açık uygulamaları kapatarak telefonunuzu rahatlatır.
Aynı zamanda Cleanmaster adlı temizleyici uygulama ile diğer bazı gereksiz verileri temizlemek mümkündür.
Eğer daha fazla alan boşaltmak isterseniz, ‘Ayarlar’ menüsünde ‘Depolama’ kelimesini aratın

Android sürüme ve arayüzlere göre değişiklikler gösterse de Telefon Hakkında menüsünden “depolama” kelimesine basın aşağıdakine benzer bir ekran gelecektir.

‘Depolama’ butonuna basalım.

Telefonumuzun hafızasını hangi şeylerin doldurduğunu buradan net olarak görebiliriz. “Alan Boşalt” diyerek veya “Derin Temizlik” tuşuna basarak silmek istenen verileri seçerek temizleyin. Bu işlem sizi bir süre rahatlatacaktır.
Her açtığınız uygulama cachte kaydedilen veriler nedeniyle bir süre sonra cihazınızı zorlamaya başlar. Ara ara bu işlemi tekrarlayın.
Ayrıca Android cihazınızın tarayıcı ayarlarına girerek geçmiş ziyaret verilerini temizlemek size ekstra alan sağlayabilir.
DNS ve RAM Önbelleği Temizleme Nasıl Yapılır?
DNS Önbelleği (Cache ) Temizleme Nasıl Yapılır?
- Klavyenizde “Windows” + R tuşlarına aynı anda basın.
- Açılan pencerede “cmd” yazarak Enter’a basın.

- Komut İstemcisi çalışacaktır.
- Komut istemcisi ekranına aşağıdaki komutları sırasıyla tek tek yazıp Enter’a basın
ipconfig /flushdns
ipconfig /release
ipconfig /renew
exit

Tebrikler DNS Önbelleğiniz temizlendi.
RAM Ön Belleği (Cache ) Temizleme Nasıl Yapılır?
- Klavyenizde “ctrl” + “shift” + “esc” tuş kombinasyonuna aynı anda basın.
- “Görev Yöneticisi” penceresinde çalışan uygulamalar sekmesi açılacak.
- Tek tek programları seçip “Görevi Sonlandır” diyebilirsiniz.

Tebrikler RAM ön bellek (Cache) temizleme işlemini yaptınız.
Bu bilgiler ışığında siz de zaman zaman, cache temizliği yaparak cihazlarınızı rahatlatabilirsiniz.