Proxy Nedir? Proxy Ayarları Nasıl Yapılır? Proxy ile VPN Arasındaki Farklar Nelerdir?

Proxy Server ( Vekil Sunucu ) ziyaret etmek istediğiniz siteye sizin adınıza girip, o web içeriğini size aktarma hizmeti veren sunuculardır. Size aracılık veya vekalet etmesi nedeniyle Proxy ( Vekil ) Sunucu adı verilmiştir.

Kullanıcı olarak doğrudan internet tarayıcısına site adresini yazmak yerine, ücretli veya ücretsiz  Proxy Server ( Vekil Sunucu ) hizmeti veren siteye yazarsınız. Proxy Server, o sayfaya kendisi girer ve içeriğini sizinle paylaşır. Bağlantı sizin IP adresiniz değil Proxy Server ( Vekil Sunucu) IP adresi üzerinden yapılır.

Neden Proxy Kullanılır?

Zaman zaman devletler, çalıştığımız şirketler ve kurumlar, bazı web sitelerine erişimi yasaklamaktadır. Bunun politik, dini, yasal, kişisel, güvenlik veya farklı sebepleri olabilmektedir.

Böyle bir durum gerçekleştiğinde o ülkedeki Internet kaynaklarından o web sitesine erişim sağlanamaz. O web sitesinin içeriğine erişim sağlamak isteyen kişiler, bu hizmeti veren Proxy Server’ı veya farklı uygulamaları kullanırlar.

Proxy Nasıl Kullanılır? Proxy Ayarları Nasıl Yapılır?

Ücretli veya ücretsiz olarak Proxy Server hizmeti alabileceğiniz web siteleri vardır. Ücretli olanlar daha hızlı ve daha stabil ve güvenli bağlantılar elde etmenizi sağlayacaktır.

Ziyaret etmek istenen web sitenin adresini Proxy sitesinin arama satırına yazar bir Proxy sunucu seçer ve aramanızı yaparsınız. Seçtiğiniz sunucu kullanılarak web sitesi gösterimi aynı sayfada görüntülenir.

Web Proxy Network haricinde, Firefox, Opera, Chrome veya diğer internet tarayıcılarında  proxy ayarlarını düzenleyerek de Proxy kullanımı gerçekleştirilebilir. 

Genelde tarayıcınızın gelişmiş güvenlik ayarları sekmesinde Proxy seçeneğini bularak oraya hangi proxy serverını kullanıyorsanız onun bilgilerini elle girmeniz gerekir. Sürekli kullanmayacaksanız pratik olmadığı için bu yola başvurmak iyi bir seçenek olmayabilir.

Google Chorme Proxy Ayarları

Google Chorme tarayıcınızda aşağıdaki adımları izleyerek proxy ayarları yapmanız mümkündür:

1. Google Chorme tarayıcınızın sağ üst kısmında bulunan üst üste üç noktayı tıklayın.
2. Açılan pencerede “Ayarlar” kısmına tıklayın.
3. Sol taraftaki “Sistem” butonuna tıklayın.
4. Açılan menüde “Bilgisayarınızın proxy ayarlarını açın” seçeneğine tıklayın.
5. “İnternet Özellikleri” uygulamasında sağ alt kısımda bulunan “Yerel Ağ Ayarları” butonuna basın.
6. “Ara Sunucu” bölümünde bulunan “Yerel ağınız için bir proxy sunucusu kullanın” yazısının yanındaki kutuyu işaretleyin.
7. “Adres” kısmına proxy adresinizi yazarak “tamam” deyin.

Not: Son adımı uygulamadan evvel “Gelişmiş” seçeneğine tıklarsanız, SOCKS proxy adresi ataması yapabilirsiniz.

Yandex Browser Proxy Ayarları

Yandex Borwser’da proxy ayarları yapmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

1. Yandex Browser’ın sağ üst köşesinde bulunan üst üste üç çizgiye tıklayın.
2. Açılan pencerede “Ayarlar” menüsüne tıklayın.
3. Açılan sayfadaki sol taraftaki menüden “Sistem” seçeneğini seçin.
4. “Proxy sunucu ayarları” butonuna basın.
5. Açılan uygulamada, “Google Chorme Proxy Ayarları” başlığındaki “4.” adımından sonraki adımları uygulayın.

Opera Proxy Ayarları

Opera tarayıcı son sürümünde sınırsız ve ücretsiz VPN desteği vererek, proxy kullanımına ihtiyaç bırakmamaktadır. BU bağlantıya tıklayarak, limitsiz ve bedava VPN destekli Opera’yı resmi web sitesinden indirebilirsiniz. Tarayıcıyı kurduktan sonra, aşağıdaki adımları takip ederek VPN’i kurabilirsiniz.

1. Opera tarayıcının ekranında, sağ üst köşede bulunan alt alta üç çizgiye tıklayın.
2. Açılan sekmede “Gizlilik ve Güvenlik” menüsüne ulaşmak için ekranı kaydırın.
3. “VPN” yazısının karşısında bulunan “Ayarlarda Etkinleştir” butonuna tıklayın.
4. Açılan sayfada “VPN’i Etkinleştir” seçeneğini işaretleyin.

Eğer Opera tarayıcınızda VPN yerine yine de proxy sunucu kullanmak istiyorsanız, aşağıdaki adımları izleyin:

1. Opera tarayıcının ekranında, sağ üst köşede bulunan alt alta üç çizgiye tıklayın.
2. Açılan sekmede en alt kısma gelin ve “Tarayıcı ayarlarına git” butonuna tıklayın.
3. Açılan sayfada, “Gelişmiş” sekmesi altında bulunan “Gizlilik ve güvenlik” seçeneğine tıklayın.
4. Açılan sayfada alttan üçüncü sırada bulunan “Sistem” menüsündeki “Bilgisayarınızın proxy ayarlarını açın” seçeneğine tıklayın.
5. Açılan uygulamada, “Google Chorme Proxy Ayarları” başlığındaki “4.” adımından sonraki adımları uygulayın.

İnternet Explorer Proxy Ayarları

Eğer web gezintileriniz için Internet Explorer kullanıyorsanız, aşağıdaki adımları takip ederek proxy ayarlarınızı yapılandırabilirsiniz:

1. Internet Explorer’ın sağ üst köşesindeki çark işaretine tıklayın.
2. Açılan menüde “İnternet Seçenekleri” butonuna tıklayın.
3. Açılan uygulamada “Bağlantılar” sekmesine gelin.
4. Açılan uygulamada, “Google Chorme Proxy Ayarları” başlığındaki “4.” adımından sonraki adımları uygulayın.

Vivaldi Proxy Ayarları

En az Google Chorme kadar işlevsel bir tarayıcı olan Vivaldi tarayıcıyı henüz deneyimlemedi iseniz https://downloads.vivaldi.com/stable/Vivaldi.2.10.1745.21.x64.exe tıklayarak resmi sitesinden indirebilirsiniz. Vivaldi’de proxy ayarları yapmak için aşağıdaki adımları takip edebilirsiniz:

1. Tarayıcının sol üst köşesinde bulunan “V” logosuna tıklayın.
2. “Araçlar” sekmesinden “Ayarlar” butonuna tıklayın.
3. Açılan pencerede sol tarafta ve alttan ikinci sırada bulunan “Ağ” seçeneğine tıklayın.
4. “Proxy’ler” bölümündeki “Proxy Ayarları” butonuna tıklayın.
5. Açılan uygulamada, “Google Chorme Proxy Ayarları” başlığındaki “4.” adımından sonraki adımları uygulayın.

Firefox Proxy Ayarları

Mozilla Firefox son sürümünde, kendinden proxy sunuculu tarayıcı özelliğini sunuyor. Aşağıdaki adımları takip ederek, tarayıcının kendi sağladığı proxy sunucularını kullanabilir ya da manuel olarak proxy sunucu adresi girebilirsiniz:

1. Tarayıcı ekranında sağ üst köşede bulunan alt alta üç çizgiye tıklayın.
2. Açılan sekmede “Seçenekler” butonuna tıklayın.
3. Açılan sayfanın en alt kısmında “Ağ Ayarları” bölümünün altında bulunan “Ayarlar” butonuna tıklayın.
4. Tarayıcının kendisine ait proxy sunucularını kullanmak istiyorsanız, “Sistem vekil sunucu ayarlarını kullan” seçeneğini işaretleyerek “Tamam” butonuna basın. Eğer proxy adreslerini el ile girmek istiyorsanız, “Vekil sunucuyu elle ayarla” seçeneğini seçerek ilgili alanları doldurduktan sonra “Tamam” butonuna basın.

Proxy Türleri Nelerdir?

Proxy sunucuları çevrimiçi gizliliğinizi sağlama türlerine göre üçe ayrılır:

1. Saydam (Transparent) Proxy Sunucuları: En çok tercih edilen ve ücretsiz olan proxy sunucular bu sınıftadır. En büyük handikabı ise IP gizleme işini tam anlamı ile gerçekleştirmemeleridir. İstenilmesi halinde, vekil sunucuya bağlandığınız IP adresi elde edilebilir. Ayrıca veri trafiği için herhangi bir şifreleme yoktur.
2. Anonim Proxy Sunucuları: IP adresinizi gizlemek amacı ile kullanılırlar. Bu konuda da yüksek oranda başarılıdırlar. Ayrıca hız bakımından da kullanıcıyı tatmin ederler. Fakat veri trafiğini şifreleme konusunda aynı başarıyı göstermiyor olmaları dezavantajlarından biridir. Ücretli, ücretsiz ve trafik kotalı seçenekleri bulunmaktadır.
3. Elit Proxy Sunucuları: Hem web trafiğinizi tamamen şifreleme, hem de IP adresinizi tamamen gizleme konusunda oldukça başarılı bir proxy sunucusu türüdür. Sınıfının en hızlı bağlantısını sağlar. Deneme süreleri hariç ücretsiz kullanmak mümkün değildir.

Bağlantı türüne göre de iki farklı proxy sunucusu bulunmaktadır:

1. HTTP (Web) Proxy Sunucuları: Genelde daha hızlı internet erişimi ve IP adresi gizleme amacı ile kullanılmaktadır. Sadece web sitelerini ziyaret etmek için kullanılır. HTTP protokolü dışında kalan (örneğin FTP protokolü gibi) hiçbir protokole bağlanmayı desteklemez. Yasaklı sitelere bağlanmak için en çok tercih edilen proxy sunucusu türüdür. Transparent, anonim ya da elit versiyonları kullanılabilir.
2. SOCKS Proxy Sunucuları: FTP, SMTP gibi protokolleri destekler. HTTP proxy sunucularına göre daha yavaş çalışmaktadır. Bu sebeple çevrimiçi gerçek zamanlı oyun oynamak için uygun değildir. SMTP desteği olmasına rağmen, e-posta trafiğinde kullanmak için tavsiye edilmez.

Proxy Gizlilik Sağlar Mı?

 Proxy üzerinden bağlantılarımız o an gizlenmektedir ancak Proxy Server’larında sizin giriş talepleriniz ve ziyaretleriniz kayıt altına alınmaktadır. Herhangi kanunsuz bir işlem sonucunda kanun koyucular tarafından istenecek ziyaretçi bilgileri Proxy hizmeti verenler tarafından paylaşılabilir. Bu sebeple bu ziyaretler sizi kanuni açıdan yükümlülüklerden kurtarmayabilir.

Sadece kısıtlı sitelere ziyaret için kullanıyorsanız o kadar endişelenmeye gerek yok. Kanun koyucular, mahkeme kararı nedeniyle ziyaretçi bilgisi talepleri hariç, bu bilgileri istemeyecektir.

Kullanacağınız Proxy sitesinin SSL (Secure Socket Layer) yani güvenli giriş katmanı sertifikası kullanıp kullanmadığına dikkat etmenizde fayda var, dikkat etmezseniz kişisel bilgileriniz kullanıcı adı ve şifre gibi bilgilerinizin çalınması ihtimali vardır. O yüzden internette ilk bulduğunuz ücretsiz Proxy bağlantısına tıklamayın, biraz araştırın. Link paylaşmak istemiyorum, çünkü güncellik konusunda sıkıntılar olabiliyor.

Proxy Kullanmak Yasal mı?

Kafaları kurcalayan en önemli soru ise “proxy kullanmak yasalara aykırı mı?” sorusudur. Bu suale yanıt vermek için, gerçek hayattan bir örnekleme yapmak gerekir.

Ekmek bıçağını imal etmek, satmak, satın almak, ekmek kesmek için kullanmak yasaldır. Hiç kimse size, ekmek kesmek için kullandığınız sürece; ekmek bıçağı kullanıyorsunuz diye yasal bir yaptırımda bulunmaz. Ama ekmek kesmek için imal edilen bu materyali, bir canlıya zarar vermek için kullanırsanız suç işlemiş olursunuz.

Proxy server kullanımında da durum yukarıdaki örnekte anlatıldığı gibidir. Salt çevrimiçi gizliliğinizi sağlamak, internet hızınızı arttırmak için proxy server kullanımınızda kanuni bir engel yoktur. Fakat ülkemizdeki kanun otoriteleri tarafından erişime engellenmiş bir siteye herhangi bir teknoloji ile ziyaret gerçekleştirmek suçtur.

Proxy Kullanmanın Avantaj ve Dezavantajları

Sansür yoksa bile, bağlantınızı ISP (Internet Service Provider) İnternet Servis Sağlayıcınız veya şirketteki ağ yöneticisinden gizleyerek ziyaret gerçekleştirebilirsiniz.

• Kolayca kısıtlı veya sansürlü web sitelerine girmenize yardımcı olurlar.
• Veya tam tersi içerik filtrelemesi uygulayıp kısıtlama sağlayabilirsiniz.
• Sürekli kullanmayı düşünmüyorsanız kullanışlıdır.
• Ücretsiz hizmetlerde bağlantı hızları yavaş olabilir.
• Sık kullanılan Proxy serverları web sitelerince tanınarak bloklanabilir.
• Video resim gibi medya gösterimi yapmayabilir veya çok yavaş yapabilir.
• Kişisel bilgilerinizin çalınmasına neden olabilir.
• Proxy ile de mutlak gizlilik sağlanamayabilir, bağlantıda olduğunuz sitedeki javascript vs eklentiler ip adresinizi tanıma ihtimali vardır.

VPN (VIRTUAL PRIVATE NETWORK) SANAL ÖZEL AĞ NEDİR?

VPN ( Virtual Private Network) Sanal Özel Ağ, bir internet kullanıcısının bilgilerini gizleyerek anonim bir şekilde gezinti imkanı sağlayan uygulama, eklenti veya aplikasyonlardır. Uzaktan erişim yoluyla farklı ağlara bağlanmayı sağlayan özel bir internet teknolojisidir.

VPN Nasıl Çalışır?

VPN istemcisi olan bu uygulamalar, bağlanmak istenen internet kaynağına noktadan noktaya (Point to Point)  veri akışını mümkün kılan şifrelenmiş sanal bir bağlantı oluşturur. İnternette veriler paketler halinde gönderilip alınmaktadır. Ve bu paketler, bağlantı sırasında noktadan-noktaya bağlantı gibi üst bilgi kullanılarak kapsüllenir. Gönderilen veriler gizlilik amacıyla şifrelenir. Paylaşılan veya ortak ağda ele geçirilen paketlerin şifreleri, şifreleme anahtarları olmadan çözülemez. Özel ağ verilerinin kapsüllendiği ve şifrelendiği bu bağlantı türüne VPN bağlantısı denmektedir.

İki çeşit VPN bağlantısı vardır. İlki uzaktan erişim VPN, diğeri ise siteden siteye VPN’dir.

Uzaktan erişim VPN, genelde seyahat veya diğer bazı durumlarda bilgisayarınıza ulaşmak için kullanabileceğiniz bir VPN türüdür.

Bazı işletmeler internet üzerinde veri güvenliği ve dış saldırılardan korunmak amacıyla VPN kullanımı gerçekleştirebilirler. Aynı zamanda merkezi farklı ülkelerde olup diğer ülkelerde de işletmeleri olan global şirketlerde çok kullanılan bu VPN uygulamaları sayesinde, şirkete ait dosya sunucularına ulaşabilir, o ağa bağlı yazıcılara ve benzeri cihazlara erişebilir, kurulmuş bir intranet ağı var ise bu ağı kullanabilir veya merkezin belirlediği kriterlere uygun şekilde İnternet sitelerine ulaşabilirsiniz.

 Siteden siteye VPN, bir konumda bulunan tüm ağı başka bir noktadaki bir ağa bağlamaya yarayan uygulamalardır.

Bakıldığı zaman gayet faydalı imkanlar sunan bu tarz uygulamalar içinde ücretli veya ücretsiz VPN örnekleri mevcuttur. Güvenliğe önem veren biriyseniz kullanmanız size ciddi avantajlar sağlayabilir.

Bu kadar faydanın yanında VPN bir takım sorunları da barındırır. VPN bağlantılarında da Proxy Network gibi ciddi bağlantı hızı kayıpları yaşanabilir.

Proxy ve VPN Benzerlik ve Farkları Nelerdir?

VPN ve Proxy Network arasında benzerlikler de vardır, ikisinde de IP adresiniz değiştirilerek ziyaret gerçekleştirilir.

Ancak bu işlem Proxy de size bir sunucu tarafından aracılık yapılarak gerçekleştirilirken, VPN (Virtual Private Network) sizin bilgilerinizi şifreleyerek gizler ve sanal bir kullanıcı gibi giriş yapmanıza olanak veren şifrelenmiş bir bağlantı tüneli oluşturur.

Proxy server kullanırken yapacağınız istem, bilgisayarınızdan Proxy sunucusuna gidene kadar açıktır, özellikle ISP ( Internet Service Provider) internet servis sağlayıcınız tarafından görülebilir, izlenebilir. Proxy sunucusundan sonrası için anonimlik sağlanmış olacaktır. Ancak herhangi bir şifreleme yoktur. 

VPN ‘de ise sizin istemcinizde başlayan bir şifrelenmiş tünel oluşturulduğu için bağlantınızın tamamı şifrelenmiştir. ISP (Internet Service Provider) da dahil olmak üzere nereye bağlanmak istediğiniz anlaşılamaz. 

VPN ve proxy için de geçerli olan diğer bir durum da ücretsiz uygulamaların kısıtlı olması veya yoğun reklam içermesidir. Ücretli versiyona yönlendirilme çabası canınızı sıkabilir. Uzunca bir süre kullanacağınızı düşünüyorsanız ücretli versiyonu tercih etmenizde fayda var.

Telefonumda VPN Kullanabilir miyim?

VPN (Virtual Private Network)’ler ister tarayıcınıza, isterseniz akıllı telefonunuza kurularak çalışan özel aplikasyonlar’dır. Telefonunuza kuracağınız küçük bir uygulama sayesinde siz de anonim olabilirsiniz.

Bilgisayarınızda ise internet tarayıcınıza kurduğunuz VPN eklentisi aktif edilince şifreleme başlar, bilgisayarınız için VPN yardımıyla sanal olarak başka lokasyondan, örneğin Almanya, Fransa, Kanada gibi ülkelerden bağlantı yapıyormuş izlenimi verilir.

Sanal bir ağ uzantısı oluşturan VPN ile bağlantı sağlayan bilgisayar veya akıllı telefon fiziksel olarak o ağa bağlanmış gibi o ağ üzerinden veri alışverişi sağlayabilir. O ağın güvenlik ve yönetim özelliklerini de kullanabilir.

Windows, Android ve IOS işletim sistemleri haricinde Linux işletim sisteminde de kullanılabilir. Linux terminalinde ücretsiz verilen vpnbook şifreleri sayesinde anlık kurulumlarla çalışan VPN, size yeterli gizlilik sağlayabilir.

Dark Web ve TOR ağlarına bu tarz uygulamalar sayesinde bağlantı yapılabilmektedir. Bu yöntemlerle bu tarz ağlara bağlanmak ve orada yapılacak ziyaretler sonucunda sorumluluk aldığınızı sakın unutmayın. Daha önce de dediğimiz gibi ister VPN ister Proxy hiçbir zaman size %100 gizlilik sağlayamaz.

VPN kullanmanın zararı var mıdır?

Daha önceden belirttiğimiz üzere bu uygulamaları kullanma amacınız çok önem arz etmektedir. Yasadışı bir takım işler için kullanılacak VPN sizi %100 koruyamaz kanun koyucuların kuralları ve devletler arası yapılan anlaşmalar sayesinde internet üzerindeki yasadışı yayınlar yapan web sitelerini ziyaret etmek başınızın belaya girmesine neden olabilir. Bunu hiçbir zaman unutmayın.