“Rastgele Erişimli Hafıza” veya RAM (Random Access Memory), bir bilgisayarın “hafıza” belleği olarak görev yapan ve verileri geçici olarak depolayan fiziksel donanımdır.

RAM’in amacı, bir depolama aygıtına hızlı okuma ve yazma erişimi sağlamaktır. Bilgisayarınız veri yüklemek için RAM kullanır çünkü bu aynı verileri doğrudan bir sabit sürücüden çalıştırmaktan çok daha hızlıdır. Google’ın arama sonuçlarını çok hızlı yansıtmasının nedenlerinden biri de RAM belleğe verilerin yazılmasıdır.

Bilgisayarınızda (veya akıllı telefon, tablet vb.) aktif olarak kullandığınız tüm veriler geçici olarak RAM’de depolanır.

RAM Ne İşe Yarar?

RAM bellek, bilgisayarınızın uygulamaları yükleme, internette gezinme, elektronik tablo düzenleme veya oyun deneyimleme gibi günlük görevlerinin çoğunu gerçekleştirmesine olanak tanır. Ayrıca, başka bir göreve geçtiğinizde bir görevde nerede olduğunuzu hatırlayarak bu görevler arasında hızla geçiş yapmanızı sağlar. Kural olarak, ne kadar çok belleğiniz varsa o kadar iyidir.

Bellek, bilgisayarınız tarafından neredeyse her zaman aktif olarak kullanılmaktadır. Sisteminiz yavaşsa veya yanıt vermiyorsa, RAM yükseltmesine ihtiyacınız olabilir. Daha fazla belleğe ihtiyacınız olabileceğini düşünüyorsanız, masaüstü veya dizüstü bilgisayarınızın RAM’ını kendiniz de yükseltebilirsiniz.

RAM Çeşitleri Nelerdir?

Neredeyse her bilgi işlem özellikli aygıtın RAM’e ihtiyacı vardır. En sevdiğiniz cihazlara bir göz atın (örneğin akıllı telefonlar, tabletler, masaüstü bilgisayarlar, dizüstü bilgisayarlar vb.) RAM hakkında bazı bilgiler bulacaksınız. Tüm RAM’ler temelde aynı amaca hizmet etse de, günümüzde yaygın olarak kullanılan birkaç farklı tür vardır.

  1. Statik RAM (SRAM)
  2. Dinamik RAM (DRAM)
  3. Synchronous Dynamic RAM (SDRAM)
  4. Single Data Rate Synchronous Dynamic RAM ( (SDR SDRAM)
  5. Double Data Rate Synchronous Dynamic RAM  (DDR SDRAM, DDR2, DDR3, DDR4)
  6. Graphics Double Data Rate Synchronous Dynamic RAM (GDDR SDRAM, GDDR2, GDDR3, GDDR4, GDDR5)
  7. Flash Bellek

RAM Hızı Ne İşe Yarar?

Bilgisayarınızın performansını etkileyen birkaç faktör vardır: CPU veya işlemci, hard disk ve RAM (Random Access Memory).

Bazı RAM’lar çok daha hızlı olmakla birlikte, aradaki fark çoğunlukla webde gezinen tipik bir kullanıcı için belirgin olmayacaktır. Ancak bir oyuncu veya tasarımcıysanız, RAM hızı sizin için önemli olabilir.

RAM hızı önemli olsa da, hızdan daha önemli olan şey, çok daha fazla RAM’e sahip olmaktır. Bilgisayarınızı yapılandırıyorsanız ve bütçe kısıtlamalarınız varsa, daha düşük hızda derecelendirilmiş daha fazla RAM satın almayı ekonomik bulabilirsiniz.

RAM Frekansı Nedir?

RAM frekansı saat döngüleri dışında çalışır (insanlar buna hız denkleminin yalnızca bir parçası olmasına rağmen genellikle ram hızı derler). Her okuma ve yazma işlemi bir döngüde yapılır. RAM, saniyede kaç döngü gerçekleştirebildiğiyle ölçülür. Örneğin, RAM 3200 MHz olarak derecelendirilmişse, saniyede 3,2 milyar döngü gerçekleştirir.

RAM‘inizin saniyede gerçekleştirebileceği daha fazla döngü, ne kadar verinin depolanabileceğini ve okunabileceğini çevirerek daha sorunsuz kullanıcı deneyimi sağlar. Genellikle daha yüksek DDR RAM ile bu modüllerin barındırdığı saat döngüleri arasında doğrudan bir korelasyon vardır. Bu, DDR3, DDR4 ve şimdi DDR5’i karşılaştırırken kolayca görülebilir.

RAM Seçimi Nasıl Yapılır?

Modern RAM (Random Access Memory); DDR ve SDRAM’dır. DDR, DDR2, DDR3 ve DDR4 olmak üzere son yirmi yılda bunun toplam dört versiyonu piyasaya sürülmüştür.

Modern makinelerin büyük çoğunluğu, 2016’da kitlesel pazarda benimsenen dördüncü nesil DDR4’ü kullanır. Bu arada, DDR3 bellek ve DDR3 uyumlu anakartlar hala mevcut, ancak DDR3’ün modası tamamen geçmiş durumda. Teknikleri derinlemesine incelemeden, DDR4’ün selefinden önemli ölçüde daha hızlı olduğunu ve neredeyse her yönden daha fazla gelişmiş olduğunu bilmenizde fayda var. 

Unutulmaması gereken önemli bir nokta ise, DDR4’ün eski anakartlar ve CPU’larla geriye dönük olarak uyumlu olmadığı ve DDR3’ün yenileriyle ileriye dönük uyumlu olmadığıdır. Bu nedenle, ram özellikleri dikkate alındığında, DDR4’ü eski bir DDR3 uyumlu anakarta yükleyemezsiniz veya DDR3’ü daha yeni bir DDR4 uyumlu anakarta yükleyemezsiniz.

En Popüler RAM Üreticileri

Hem güvenilir hem de hızlı olan bellek, bilgisayarınızın performansına en iyi işlemci ve en iyi grafik kartı kadar katkıda bulunur, performansını önemli ölçüde artırır ve aynı zamanda en zorlu görevlerin üstesinden gelirken yavaşlığı en aza indirir.

Bu nedenle, diğer dahili kullanıcılar kadar çekici olmasa da, piyasadaki en iyi RAM’lerden birine yatırım yapmaya değer. Windows 10 veya macOS Mojave gibi belleğe aç işletim sistemlerinin yanı sıra uygulamalardan ve en iyi PC oyunlarından gelen artan talepler, çok daha yetenekli bir RAM’e sahip olmanızı gerektirir. 

Tüm bu sebeplerden dolayı en ideal RAM’i bulmanıza yardımcı olalım:

  • Corsair Vengeance LED – En iyi RAM
  • G.Skill Trident Z RGB – En iyi DDR4 RAM
  • Kingston HyperX Predator – En iyi DDR3 RAM
  • Kingston HyperX Fury – En iyi bütçe dostu RAM
  • Corsair Dominator Platinum RGB – En iyi üst düzey RAM
  • HyperX Fury RGB 3733MHz – En iyi yüksek frekanslı RAM
  • G.Skill Trident Z RGB DC – En iyi çift ram kapasitesi olanbellek
  • Adata Spectrix D80 – En iyi oyun RAM’ı
  • G.Skill TridentZ Royal – En iyi RGB RAM
  • Corsair Vengeance LPX – En iyi düşük profilli RAM
  • G.Skill Mac RAM – En iyi Mac RAM
  • Crucial Ballistix Sport – en iyi dizüstü bilgisayar RAM’i

Bilgisayarın RAM Özellikleri Nasıl Öğrenilir?

Windows 7 kullanıyorsanız, ”Bilgisayarım”a sağ tıklayın ve ardından Özellikler’e tıklayın. Karşınıza bilgisayarınızın temel özelliklerini gösteren bir pencere açılacaktır. Buradan belleğinizin özelliklerini görebilirsiniz.

Mac, kullanıcılarına bilgisayarlarının özelliklerini kontrol etmek için basit bir yol sunar. Ekranın sol üst köşesindeki Apple simgesini tıklamanız ve Bu Mac Hakkında’yı seçmeniz yeterlidir. Genel Bilgi sekmesinde, şu anda yüklü olan bellek miktarı da dahil olmak üzere basit özellikler listesi sunulur.

Telefonların RAM’leri Artırılabilir Mi?

Telefonunuz video bile izlemenizi engelleyecek kadar yavaşladıysa, yavaşlamanın en büyük nedeni, bu uygulamaların siz uygulamayı kullanmadığınız zamanlarda bile arka planda çalışan işlemlere sahip olmasıdır. Böyle bir durumla karşılaştığınızda, genellikle yeterli RAM’iniz olmadığı anlamına gelir. 

Peki telefonda RAM artırma yapılabilir mi?

Eğer bir Android telefonunuz varsa, mikro SD kart kullanarak RAM’i artırabilirsiniz, ancak root’lu bir telefona sahip olmanız gerekir. Aksi takdirde, cihazı optimize ederek telefonunuzun performansını en üst düzeye çıkarabilirsiniz.

iPhone kullanıyorsanız, RAM’ınızı yükseltmek için herhangi bir seçeneğiniz yoktur. Bunu yapmak için, iPhone’a uyan bir belleğe sahip olmanız, iPhone’un kasasını açmanız ve telefonun elektronik parçalarını çıkarıp çözmeniz gerektirir. Bu becerilere sahip olsanız bile, yaptığınız bu işlemler iPhone’un garantisini geçersiz kılar ve cihazı hasara maruz bırakır.

RAM Nasıl Değiştirilir?

Eğer masaüstü bilgisayar kullanıyorsanız, RAM artırma işleminizi aşağıdaki talimatları izleyerek yapabilirsiniz.

PC RAM artırma:

  1. Bilgisayarınızı kapatın ve tamamen soğumasını bekleyin.
  2. Tüm kordonları, kabloları ve aksesuarları çıkarın.
  3. Bilgisayarınızın kasasını açın. Bu işlem için kasanın vidalarını sökmeniz gerekecektir. Bu nedenle hangi vidaları nereye takacağınızı hatırladığınızdan emin olun. 
  4. Vücudunuzdaki statik elektriği boşaltmak için bilgisayarınızda boyanmamış metal bir yüzeye dokunun. Bu, bilgisayarınızın hassas dahili bileşenlerinin kazayla oluşabilecek hasarlardan korunmasına yardımcı olacaktır.
  5. RAM’inizi bulun.
  6. Mevcut RAM modüllerinizi yavaşça çıkarın. Bilgisayarınız RAM modüllerini yerinde tutmak için klips kullanıyorsa, onları yana doğru itin.
  7. Altın konektörlü kenarı RAM yuvasına yerleştirip modülü yerine iterek yeni RAM modüllerinizi dikkatlice yerleştirin. RAM modülündeki çentiği, yuvaya tamamen gelecek şekilde doğru hizalayın. RAM modüllerinize yalnızca köşelerinden ve kenarlarından dokunun, üst kısımlarından değil (altın konektörlere asla dokunmayın).
  8. Bilgisayar kasanızı kapatın.
  9. Tüm kablolarınızı ve konektörlerinizi tekrar takın.

Peki bir dizüstü bilgisayarda RAM’i artırmanın bir yolu var mı?

Evet var. Masaüstü RAM için geçerli olan aynı hususlar, dizüstü bilgisayarınız için de geçerlidir. Fakat bazı dizüstü bilgisayarlar RAM yükseltmeleri için hiç uygun olmayabilir. Bazen, RAM modülleri doğrudan anakarta lehimlenir, bu da onları kendi başınıza çıkaramayacağınız anlamına gelir. Dizüstü bilgisayarınızda değiştirilebilir RAM olup olmadığını çevrimiçi olarak kontrol edebilirsiniz.

RAM Nasıl Temizlenir?

Aktif olarak kullanmadığınız programları bilgisayarınızdan kaldırmak, RAM tüketimini olumlu şekilde etkileyecek ilk faktördür. Fakat bilgisayarınızdan programları kaldırmaya başlamadan önce, RAM alanını boşaltmak için aşağıdaki düzeltmeleri deneyebilirsiniz.

1. Bilgisayarınızı yeniden başlatın

RAM’i temizlemek için deneyebileceğiniz ilk şey, bilgisayarınızı yeniden başlatmaktır. Bilgisayarınızı yeniden başlattığınızda veya kapattığınızda, tüm RAM’iniz (depolanan veriler) silinecek ve programlar yeniden başlatılacaktır. Bu, RAM depolama alanınızı kaplayarak perde arkasında çalışan bazı işlemleri ve programları potansiyel olarak temizleyebilir.

2. Yazılımınızı güncelleyin

Bilgisayarınızda yazılımınızın ve uygulamalarınızın en güncel sürümlerini çalıştırmanız önemlidir. Yazılım ve uygulamaların eski sürümleri, işlemek için daha fazla bellek gerektirebilir ve bu da bilgisayarınızın yavaşlamasına neden olabilir.

3. Farklı bir tarayıcı deneyin

Bellek yönetimi için iyi olan Chrome veya Firefox gibi bir tarayıcı kullanın.

4. Önbelleğinizi temizleyin

Bazen önbelleğiniz bellek işlevleri için RAM kullandığından çok fazla yer kaplayabilir. Önbellek, bilgisayarınızın daha önce gördüğü sayfaları yeniden indirmek yerine yeniden yüklemek için kullandığı bilgileri tutar. Bu, gezinirken size zaman kazandırabilir, ancak RAM’iniz kısıtlıysa, önbelleği temizlemeniz gerekir.

5. Tarayıcı uzantılarını kaldırın

Bilgisayarı işlemlerinizin çoğu, tarayıcı uzantılarının kullanılmasıyla kolaylaşır. Ancak, aynı zamanda bellek de gerektirirler, bu nedenle uzantılarınızı devre dışı bırakmayı veya kaldırmayı düşünebilirsiniz.

RAM Soğutucu Nedir, Ne İşe Yarar?

Hız artırmayı planlıyorsanız veya kasada yeterli hava akışı için gereken alan yoksa, iyi bir RAM soğutucusuna veya soğutma fanına yatırım yapmak çok önemlidir. Özel olarak tasarlanmış soğutma fanları ve soğutucular, bellek birimlerinizdeki fazla ısıyı dağıtmaya yardımcı olur.

Soğutma fanı, RAM modüllerinin sıcaklıklarını düşürmek için basit bir çözümdür. Belleğe doğru sabit bir hava akışı sağlayacak şekilde tasarlanmıştır. Diğer bir soğutma seçeneği ise soğutucu kullanmaktır. Soğutucular, üretilen ısıyı aktararak daha verimli bir şekilde dağıtılmasını sağlar ve benzer bir etki yaratır.

Yukarıda sizinle RAM’in ne olduğunu, ne işe yaradığını, nasıl yükseltileceğini vb. RAM ile ilgili merak edebileceğiniz birçok şeyi paylaştık. RAM ile ilgili merak ettiğiniz farklı şeyler varsa, yorum bölümünde bize yazın. İçeriğimizi geliştirmek için deneyimlerinizi ve önerilerinizi paylaşmayı unutmayın.