B2B, B2C, C2C… Belirli iş modellerinin kısaltmaları olan bu harfler, sizin için hiçbir anlam ifade etmiyor olabilir. Bu harflerin bir anlam ifade etmesi ve iş modellerini kolayca hatırlamanız için önce harflerin ne anlama geldiğini bilmeniz gerekir.
C (Customer) = Müşteri = Kullanıcılar, müşteriler
B (Business) = İş = Satıcılar, tedarikçiler
Bu üç harfin kombinasyonu bir iş modelini tanımlar:
C2C — Tüketiciden Tüketiciye (Customer to Customer)
B2C — İşletmeden Tüketiciye (Business to Customer)
B2B — İşletmeden İşletmeye (Business to Business)
B2B – Business to Business Nedir?
İki şirket arasındaki ticari bir faaliyettir. Yani bir işletmenin müşterileri diğer şirketlerdir. Tedarikçi ve üretici, üretici ve toptancı, toptancı ve perakendeci gibi işletmeler arası ticari işlemleri kapsar.
B2B’de işletmeler, işlemin diğer tarafı ile iyi bir kişisel ilişki kurmak zorundadır. Hedef pazarın boyutu küçük olduğundan, ana hedefleri potansiyel müşterilerden müşteri elde etmektir.
B2B segmentindeki bir işletme, başka bir işletmeye bir şeyler satar. Bu segmente en popüler örneği, işletmelerin toplu olarak satın almalarına izin veren Alibaba pazar yeridir. Ayrıca reklam ajansları, yazılım şirketleri, grafik tasarım hizmetleri, ofis mobilya üreticileri vb. dahil olmak üzere B2B işletmelerinin en tipik örneklerindendir.
B2B’yi daha iyi anlayabilmeniz için araba üretimi üzerinden basit bir detaylandırma yapalım:
Her model araba veya kamyonda başka firmaların onlarca ürünü vardır. Bunlar, son tüketici ürünü olan aracın düzgün çalışması için gerekli olan lastikleri, hortumları, pilleri ve elektronikleri içerir. Üretici, bu ürünleri çeşitli tedarikçilerinden satın alır ve nihai ürüne dahil eder. Bir şirketten araba aldığınızda, dünya çapında yüzlerce olmasa da onlarca şirketin ürettiği parçaları satın almış olursunuz. İşte bu tür ticari faaliyetler B2B’dir.
B2C – Business to Customer Nedir?
B2C, “İşletmeden Tüketiciye” ifadesinin kısaltmasıdır. Bir B2C işletmesi, ürün veya hizmetleri doğrudan tüketiciye satan işletmedir. B2C her türlü doğrudan tüketiciye satış için geçerlidir. Buna ürünler, hizmetler, abonelikler veya sözleşmeler de dahil olabilir. Herhangi bir doğrudan satış türünü kapsamasına rağmen, esas olarak e-ticaret olarak da bilinen çevrimiçi satış ile ilişkilidir.
Bu modelde işletmeler her zaman pazarlamaya ihtiyaç duyar. Bu nedenle geniş bir müşteri listesine pazarlama hizmetleri sunan şirketlerin hayatta kalma şansı daha yüksektir.
B2C’nin en popüler örnekleri aşağıdaki gibidir:
- Netflix
- Amazon
- Spotify
- Trendyol
- Hepsiburada
- N11
C2C – Customer to Customer Nedir?
Tüketiciden tüketiciye olarak da adlandırılan C2C, tüketicilere üçüncü taraf bir sitede diğer tüketicilerden ürün satın alma veya ticaret yapma fırsatı sağlamak için yapılandırılmış bir iş modeli türüdür. Pazar platformlarının bir sonucu olarak son yıllarda çok büyüyen model, ağırlıklı olarak e-ticaret alanında işlem yapmak için kullanılır.
C2C, herkesin etkili stratejiler kullanarak ürünlerini tanıtabileceği bir pazarlama tekniği olarak da görülebilir. Gelişmekte olan teknolojilerden herhangi biri ortaya çıkmadan önce, gazete ilanları, bireylerin ürünlerini pazarlamasına ve daha geniş bir potansiyel alıcı yelpazesine ulaşmasına olanak tanıyan C2C işinin sağlam bir örneğiydi (ve hala da olmaya devam ediyor diyebiliriz).
Göz önünde bulundurulması gereken birkaç tipik C2C işletmesi türü aşağıdaki gibidir:
- Çevrimiçi açık artırma siteleri
- E-ticaret siteleri
- Para transfer platformları
- Sosyal medya siteleri
C2C’nin en popüler örnekleri aşağıdaki gibidir:
- Letgo
- GittiiGdiyor
- eBay
- Sahibinden
B2B ve B2C Arasındaki Fark Nedir?
Genel olarak konuşursak, B2B satışları, genellikle birden fazla kişinin imza atmasını gerektiren bir karar verme sürecini içerir. Çok daha karmaşık. Çok fazla düşünmeden kararlar verilemez çünkü tüm kullanıcıların deneyimi buna bağlıdır. Son kullanıcılar alıcı değildir.
Örneğin, ofis mobilyaları satan bir çevrimiçi perakendeciyi ele alalım. Bu perakendecinin birincil hedef pazarı, ofis mobilyalarına ihtiyaç duyan diğer işletmelerdir. Bu şirketler doğrudan tüketiciye değil, diğer işletmelere satış yapar.
Buna karşılık, B2C satışının bir fikir birliğine ihtiyacı yoktur. Amaç, onu isteyen kişiye doğrudan satmaktır.
B2B ve C2C Arasındaki Fark Nedir?
B2B, işletmeler arasında mal, hizmet ve bilgi ticaretini ve değişimini içerir. C2C iş modeli, tüketicilerin esas olarak çevrimiçi bir ortamda birbirleriyle mal ticaretini ve alışverişini içerir.
B2B, ticaretteki tüzel kişileri içerir ve herhangi bir iş yapmadan önce yasal evrak gerektirir. C2C, herhangi bir kuruluşu temsil etmeyen bireyleri içerir; bu nedenle yasal evrak gerekli değildir.
B2B, kendi fiyatlandırma setine sahip farklı ticaret türlerini içerir. Üreticiler ve toptancılar, fiyata dahil edilen bir kar marjına sahip olduklarında, bu, maliyetleri artırabilir. Tedarikçilerden mal satın alan perakendeciler, piyasada sağlam kalmak için rakip bazlı fiyatlandırma kullanma eğilimindedir. Satıcılar fiyat ayrımcılığı ve pazarlığı kullanmasına rağmen, C2C’nin geleneksel fiyatlandırma yöntemleri yoktur.
B2B, çok daha büyük ölçekte faaliyet gösteren profesyonel işletmelerle ilgilenir ve işletmeler tarafından sipariş edilen çıktı hacmi nispeten yavaştır. C2C’de, bireyler genellikle zaten kullandıklarını veya toplu miktarda olmayan yeni bir ürünü sattıklarından çok daha küçük bir ölçek sunar.
B2B’de iletişim hataları veya hammaddelerin gecikmeli sevkiyatı, gelecekteki sözleşmelerin iptaline neden olabilir. Çevrimiçi bir ortamda gerçekleşen C2C işlemlerindeki hatalar ise, bu kadar yüksek düzeyde zarara neden olmaz.
B2B modeline dahil olan işletmeler, nispeten büyük olma eğilimindedir ve kendi görevlerini yöneten departmanlara bölünmüş çok sayıda çalışandan oluşur. C2C’de ürün veya hizmetleri satmak için çalışan tek bir kişi yeterlidir.
B2C ve C2C Arasındaki Fark Nedir?
- İşletmeden tüketiciye iş modeli (B2C) temel olarak bir hizmet sağlayan veya doğrudan tüketicilere mal satan bir işletmedir. E-ticaret’te, işletmeden tüketiciye iş modeli en popüler ve en yaygın olan modeldir.
- Tüketiciden tüketiciye (C2C), tamamen tüketicilerin başka bir tüketiciye bir hizmet veya ürün sunduğu bir modeldir.
- Birinde doğrudan tüketiciye (B2C) satış yapan bir şirket varken, diğerinde pazar yeri gibi bir platform üzerinden başka bir tüketiciye satış yapan bir tüketici vardır.